ถอดหลักธรรม แนะนำการฝึกเจริญสติยกระดับจิตใจสู่ความสุข ใช้ธรรมเป็นอำนาจ
เช้าวันเสาร์ที่ ๑๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๖ ดร.สุภชัย วีระภุชงค์ เลขาธิการสถาบันโพธิฯ ในนามกรรมการผู้จัดการ โรงแรมโซฟิเทล อังกอร์ โภคคีธรา กอล์ฟ แอนด์ สปา รีสอร์ท เมืองเสียมราฐ ประเทศกัมพูชา จัดอบรมคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่โรงแรมโซฟิเทล อังกอร์ โภคคีธราฯ ถึงความสำคัญในการฝึกเจริญจิตภาวนาเพิ่มกำลังสติ เพื่อการพัฒนาจิตใจ ชำระล้างจิตใจอารมณ์ขุ่นมัวต่าง ๆ ซึ่งเป็นเส้นทางสู่ปัญญา อันมีเป้าหมายไปสู่พระนิพพาน ทำให้จิตใจพ้นความทุกข์ทั้งหมด
ดร.สุภชัยฯ เชิญคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ได้ลองฝึกปฏิบัติด้วย โดยเริ่มปูพื้นฐานแนวคิดการฝึกปฏิบัติตามแนวทางพระพุทธศาสนาก่อน เริ่มตั้งแต่ท่านั่งขัดสมาธิ อันเป็นท่านั่งที่จัดว่าเป็นท่าที่ทำให้โครงร่างกายอยู่ในจุดสมดุล องอาจ จากนั้นสอนวิธีบริกรรม ซึ่งโดยส่วนตัวดร.สุภชัยฯ ใช้คำบริกรรมสอดคล้องกับลมหายใจ …หายใจเข้า“พุท” หายใจออก “โธ” ทั้งนี้เน้นการปฏิบัติแบบลืมตา รับรู้สิ่งเข้ามากระทบ ตา หู ลิ้นกาย ใจ เพราะตามความเป็นจริง เราต่างใช้ชีวิตลืมตา ถ้าเราปฏิบัติบนความเคลื่อนไหวได้ การเจริญสติจะเป็นประโยชน์ต่อตนเอง และต่อผู้อื่นเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อนร่วมงาน ยิ่งถ้าเป็นผู้บริหารก็จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ใต้บังคับบัญชาหน่วยงาน องค์กร ที่ตนเองบริหารอยู่ นอกจากนั้นการเจริญสติต้องตัด #นิวรณ์ ๕ ให้ได้อาทิ #กามฉันทะ ความอยากมีอยากเป็น #วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย คือ เราต้องไม่ลังเลสงสัยในการปฏิบัติ
การฝึกปฏิบัติในเบื้องต้น เราควรปฏิบัติให้ภาวะจิตเกิดสุข ถ้าเกิดภาวะจิตเป็นทุกข์ไม่ควรจะปฏิบัติต่อไม่เกิดประโยชน์ ควรหยุดไปทำสิ่งอื่นก่อน และการฝึกปฏิบัตินั้น อย่างน้อยควรฝึกจนเข้าถึง ฌาน เพ่งอารมณ์จนใจแน่วแน่ เข้าถึงภาวะจิตสุขสงบประณีต ซึ่งไม่ใช่เรื่องยากที่จะเข้าถึง ปฐมฌาน แต่ต้องมีการฝึกปฏิบัติสม่ำเสมอต่อเนื่อง คือ ต้องฝึกรับรู้ลมหายใจเป็นฐานไว้ ซึ่งเป็น ๑ ใน ๔๐ กรรมฐานกอง
#ปฐมฌาน มีองค์ ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา #ทุติยฌาน มีองค์ ๓ ปีติ สุข เอกัคคตา #ตติยฌาน มีองค์ ๒ สุข เอกัคคตา #จตุตถฌาน มีองค์ ๒ อุเบกขา เอกัคคตา
ดร.สุภชัยฯ สรุปถึงหลักการที่ตนเองได้ใช้ฝึกปฏิบัติบนเส้นทางอริยมรรคนั้น คือ๑.#นึกถึงความตาย เจริญมรณานุสติ ๒.#ใช้พระนิพพานเป็นเป้าหมาย ๓.#การฝึกทำความเข้าใจไตรลักษณ์ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
สำหรับหลักที่เกื้อหนุนในการฝึกเจริญจิตภาวนาเพิ่มกำลังสติให้สำเร็จ ดร.สุภชัยฯ ได้อธิบายถึงหลักธรรม #อินทรีย์ ๕ หัวข้อธรรมสำคัญในการปฏิบัติ ได้แก่ ศรัทธา วิริยะสติ สมาธิ และ ปัญญา
อย่างแรก #ศรัทธา ต้องมีความเชื่อ มีใจโน้มรับ ซึ่งจะทำให้จิตใจมีพลัง มีกำลัง ในการทำกิจต่างๆ แต่อย่างไรก็ดี ต้องมี #ปัญญาควบคู่ จึงทำให้มีเหตุมีผล รู้ความถูกต้องความสมควร ความเหมาะสม ดังนั้นมีศรัทธาต้องมีปัญญาด้วย และปัญญาก็ไม่ควรอยู่เดี่ยวๆ เพราะอาจก่อปัญหาได้ นอกจากนั้นจะทำการสำเร็จได้ก็ต้องมี #วิริยะ คือความเพียร โดยมี #สมาธิ ทำให้สงบและมั่นคงจนเกิดความพอดีขึ้น และมี #สติ เป็นตัวกลางคอยดูคอยระวัง
นี่คือกระบวนการทำงานของอินทรีย์ ๕ โดยย่อ ถ้าใครมีอินทรีย์แก่กล้าสม่ำเสมอสมดุลกัน ก็จะทำให้การฝึกเจริญจิตภาวนาเพิ่มกำลังสติสำเร็จด้วยดี
อย่างไรก็ดี การฝึกเจริญจิตภาวนาเพิ่มกำลังสตินั้น เป็นสิ่งที่คุ้มค่าต่อการมุ่งมั่นทุ่มเทเรียนรู้ จึงควรฝึกฝนปฏิบัติอย่างเอาจริงเอาจังต่อเนื่องสม่ำเสมอ เพราะผลลัพธ์ที่ได้สร้างพลังใจค้ำจุนชีวิตได้จริง และเป็นเส้นทางนำสู่การเห็นธรรม รู้ธรรม และสามารถใช้ธรรมเป็นอำนาจ ในการบริหารหน้าที่การงานและการดำเนินชีวิตสู่ความสำเร็จและมีสันติสุข นอกจากนี้สิ่งต้องเรียนรู้คือการสั่งสมบุญกุศลอย่างฉลาด เพราะเงินทองอำนาจตายไปก็สูญ ใช้ไม่ได้ในโลกหน้า สิ่งเรานำไปใช้ได้คือบุญกุศลหรืออริยทรัพย์เท่านั้น
