จีนศึกษา๑๐๓ สงกรานต์ยูนนาน
ประเพณีฉลองวันสาดน้ำในสิบสองปันนา มณฑลยูนนานของจีน เป็นเทศกาลที่มีมาแต่ดั้งเดิมของชนเผ่าไต อาชาง เต๋ออ๋าง ปู้หล่าง และหว่า ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยที่อาศัยอยู่ในมณฑลยูนนานทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีน โดยชนเผ่าไตเรียกวันปีใหม่ว่า “จิงปีใหม่” ดังนั้น วันสาดน้ำจึงเป็นสัญลักษณ์แห่งการสับเปลี่ยนระหว่างปีเก่ากับปีใหม่ตามปฏิทินชาวไต ซึ่งตรงกับกลางเดือนเมษายน หรือเดือน ๖ ตามปฏิทินจันทรคติของเผ่าไต โดยมีระยะเวลา ๓ – ๕ วัน
โดยในวันแรกของเทศกาล ผู้คนจะจัดดอกไม้สดไปไหว้พระที่วัดตั้งแต่เช้าตรู่ และก่อเจดีย์ทราย ๔ – ๕ องค์ แล้วนั่งล้อมรอบเจดีย์ฯ ฟังเทศน์ หลังจากนั้น ก็อันเชิญพระพุทธรูปมาประดิษฐานกลางแจ้ง สตรีในหมู่บ้านจะหาบน้ำใสสะอาดมาสรงน้ำพระ จากนั้น หนุ่มๆ สาวๆก็สาดน้ำเล่นกันอย่างสนุกสนาน ถือเป็นการเริ่มต้นของกิจกรรมสาดน้ำ ผู้คนทั้งหลายใช้ภาชนะต่างๆ ทั้งกะละมัง และถังใส่น้ำเดินไปตามตรอกเล็กซอยน้อย เจอใครก็สาดน้ำใส่ ไม่ว่าเป็นคนรู้จัก หรือเป็นแปลกหน้าก็ตาม เนื่องจากเชื่อว่า เป็นน้ำสิริมงคล และน้ำให้พร สามารถขจัดโรคภัยไข้เจ็บได้
นอกจากสาดน้ำแล้ว ยังมีกิจกรรมอื่นๆ ได้แก่ การร่วมร้องรำทำเพลง การแข่งเรือมังกรในแม่น้ำล้านช้าง การโยนลูกช่วง ซึ่งเป็นรูปแบบแสดงความรักอย่างหนึ่งของหนุ่มๆ สาวๆชาวไตในการเลือกคู่ และเมื่อถึงเวลายามค่ำ หมู่บ้านต่างๆ จะมีการจุดบั้งไฟที่เป็นประทัดพื้นบ้านของชนเผ่าไต
อาจกล่าวได้ว่า เทศกาลวันสาดนํ้าในสิบสองปันนา มณฑลยูนนานของจีน ได้แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่มีมาช้านานในด้านต่างๆ เช่น วัฒนธรรมนํ้า นาฏศิลป์ อาหารการกิน และเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย ฯลฯ ถือเป็นหน้าต่างสู่การค้นหาทางประวัติศาสตร์ของชนเผ่าไต ที่มีคุณค่าทางวิชาการ ผ่านการแสดงต่างๆ ในเทศกาลวันสาดนํ้า อันจะมีส่วนช่วยให้เข้าใจลักษณะพิเศษของชนเผ่าไตที่เคารพในธรรมชาติ การอนุรักษ์นํ้าและความศรัทธาในพุทธศาสนา ขณะเดียวกันเทศกาลวันสาดนํ้า ยังเป็นหัวใจสําคัญที่ส่งเสริมความสามัคคีของชนเผ่าต่างๆ ในสิบสองปันนาให้มีบทบาทสําคัญในการส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความร่วมมือระหว่างสิบสองปันนากับประเทศต่างๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา และไทย เป็นต้น ซึ่งมีประเพณีสงกรานต์ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน
ประมวลโดย พลตรี ไชยสิทธิ์ ตันตยกุล
(ข้อมูลจากเว็บไซต์https://baike.baidu.com/item/%E5%82%A3%E6%97%8F%E6%B3%BC%E6%B0%B4%E8%8A%82/2400128 และเว็บไซต์ https://news.sina.cn/2022-04-02/detail-imcwiwss9566005.d.html?from=wap )
